Ik wil niet naar school!

Toen ik klein was, wilde ik niet naar school. Ik smeekte mijn moeder of ik thuis mocht blijven. “Dan zal ik altijd voor je afwassen”, beloofde ik. Mijn moeder zette door en al gauw vond ik het heel leuk op school. Maar er zijn ook gezinnen waar dat anders gaat, waar het naar schoolgaan elke dag een drama is. Een kind dat niet naar school wil zorgt voor veel spanningen en stress. Tegen de tijd dat het kind eindelijk op school zit, hebben de ouders het gevoel dat zij er al een complete dag op hebben zitten.

Dat een kind af en toe geen zin heeft in school is heel normaal. We zijn allemaal wel eens “schoolziek” geweest. Zolang het een uitzondering is en het kind geen belangrijke stof op school mist, hoef je daar als ouder niet moeilijk over te doen. Anders wordt het wanneer een kind regelmatig klaagt over buikpijn en allerlei redenen bedenkt om niet naar school te hoeven. Dan is het goed om te onderzoeken of er meer aan de hand is.

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een kind niet (meer) naar school wil. Het kan zijn dat het kind geen aansluiting vindt bij leeftijdgenootjes en buiten de groep valt. Soms is er sprake van pestgedrag. De meeste scholen hebben een pestprotocol dat in werking treedt als er melding wordt gemaakt van pesten. Maar omdat het pesten zich meestal afspeelt als de juf of meester niet kijkt, is het lastig er vat op te krijgen. Daarom is het goed als ouder alert te blijven en te kijken hoe jouw kind zich gedraagt. Let op signalen als teruggetrokken zijn, ergens niet naartoe willen, extreem reageren en verdrietig zijn.

Een andere reden om niet naar school te willen, kan zijn dat jouw kind overgevoelig is voor prikkels. In een klas met dertig kinderen worden al je zintuigen voortdurend geprikkeld. Dit hoeft geen probleem te zijn als je die prikkels goed filteren. Gevoelige kinderen hebben daar moeite mee. Zij staan wijdopen voor allerlei indrukken en daardoor kunnen zij overvoerd raken. Aan het einde van de dag zitten zij zó vol met indrukken dat zij zich thuis moeten afreageren. In mijn praktijk laat ik kinderen voelen en ervaren hoe zij in hun kracht kunnen blijven staan. Zij ontdekken spelenderwijs hoe zij grenzen kunnen stellen en voor zichzelf kunnen opkomen.

Ook hoge verwachtingen van de ouders kunnen een rol spelen in de motivatie om naar school te gaan. Ieder kind wil graag dat zijn ouders trots op hem zijn en is bereid daar hard voor te werken. In ruil voor goede schoolresultaten ontvangt het kind de liefde en waardering van zijn ouders. Maar soms moet het daarvoor op zijn tenen lopen. Faalangst kan dan het gevolg zijn, soms uitmondend in demotivatie en desinteresse. Liever nog dan zijn ouders teleur te stellen, blijft het kind ziek thuis.

Een oorzaak om niet naar school te willen die je vaak bij jongere kinderen ziet, is een (te) sterke band tussen moeder en kind. Vlak na de geboorte is deze band symbiotisch. Naarmate het kind ouder wordt, zal de ouder het kind steeds meer gaan loslaten. Soms is de band tussen moeder en kind echter zo sterk dat het kind niet goed kan functioneren wanneer de moeder niet in de buurt is. Wanneer een ouder kind nog steeds sterk aan de moeder hangt, wordt het tijd voor deze moeder zich af te vragen of zij misschien moeite heeft met loslaten.

Soms zijn de rollen omgekeerd en voelt het kind zich verantwoordelijk voor zijn ouders. Er zijn kinderen die niet naar school willen omdat zij hun moeder niet in de steek willen laten. Het kind vindt het zielig dat zijn moeder alleen thuis moet blijven en verzint smoezen om niet naar school te hoeven. Leg uit dat jij een eigen leven hebt en dat je deze tijd gebruikt om je eigen dingen te doen. Vertel dat je het gezellig vindt als hij of zij er is, maar dat je er soms ook behoefte aan hebt even alleen te zijn. Zo leert jouw kind dat het oké is om af en toe tijd voor jezelf te reserveren.

Wil jouw kind niet naar school en kom je er niet achter wat de reden is? Misschien kan ik je helpen om de oorzaak te vinden. Hoe dat in zijn werk gaat, zie je op de website van De Kinderpraktijk. Bekijk ook het filmpje van mijn optreden in Goedemorgen Nederland.